CIDADES PATRIMONIO
A presidenta do Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade e alcaldesa de Santiago de Compostela, Goretti Sanmartín, celebra que "haxa unha representación tan rica das Cidades Patrimonio da Humanidade nesta cita e que ademais se expoñan proxectos importantes de conservación do patrimonio das nosas cidades, de colaboración coa cidadanía e de recuperación de tradicións na rehabilitación de inmobles, que forman parte da nosa herdanza cultural e da nosa identidade. Desde o Grupo estamos a traballar de forma cohesionada para dar resposta a retos de futuro tan importantes como avanzar na sustentabilidade e na conservación da autenticidade dos sitios Patrimonio Mundial".
Joan Menchon, responsable técnico da área de Patrimonio Histórico do Concello de Tarragona, destacou a importancia de que "o Grupo sempre participe nos encontros de xestores de patrimonio, tanto nacionais, como europeos ou a nivel mundial, dado que os técnicos que falan en nome do noso Grupo son referentes na xestión do patrimonio, tanto polo traballo en cada unha das cidades como polo esforzo conxunto que realiza a nosa rede. As nosas 15 cidades teñen un peso moi importante neste tipo de encontros, onde compartimos casos de boas prácticas e transferencia de coñecemento e experiencias sobre como mellorar a xestión do noso Patrimonio Mundial".
Segundo Menchón, "o noso Grupo ás veces ten un peso maior neste tipo de encontros sobre o Patrimonio Mundial que outras administracións, como poden ser as comunidades autónomas e mesmo ás veces os Estados, porque estamos preto dos cidadáns, dos problemas e dos bens que hai que protexer: Xogamos un papel esencial porque somos a administración de proximidade".
Pola súa banda, Manuel Marcos Ramón, arquitecto e responsable da área de Patrimonio Histórico de Segovia, subliñou que "o Grupo achega unha dilatada experiencia na posta en valor do patrimonio. Ademais de constituír unha rede consolidada de boas prácticas na xestión e conservación que é un referente a nivel internacional, tamén apostamos por accións dirixidas á cidadanía para pór en valor ese patrimonio, como poden ser eventos de éxito tan recentes como A Noite do Patrimonio ou os espectáculos de drones en contornas monumentais. Temos unha rede, unha traxectoria de prestixio e tamén implementamos programas e accións pioneiras para pór en valor ese patrimonio".
Pola súa banda, Rosa Ruiz, arqueóloga, técnica responsable da Unidade de Patrimonio do Concello de Ávila e secretaria xeral do Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade, sinalou que "somos 15 cidades cun patrimonio que é dos máis complexos de xestionar porque está afectado por normativas de urbanismo, de medio ambiente e outras, como poden ser a ordenación de costas. Necesitamos cidades vivas do século XXI e á vez xestionar e conservar os nosos casos históricos monumentais".
Nese sentido, felicitou a "Oporto, que conseguiu unha rehabilitación excelente e é un exemplo de como, a través da xestión do patrimonio, pódese revitalizar unha cidade. Nestes encontros todos aprendemos e nós tamén achegamos a experiencia das 15 cidades españolas cuxos centros históricos son Patrimonio Mundial polo seu Valor Universal Excepcional. Creo firmemente que somos uns privilexiados porque temos unhas cidades que son un soño e, á vez, temos que saber conservalas e adaptalas aos retos complexos do século 21, que van desde a mobilidade sustentable, á xestión de paisaxes culturais e naturais, pasando pola revitalización, sen esquecer desafíos como afrontar o cambio climático e tamén preservar a nosa autenticidade".
Jesús Corroto, en representación da Cidade Histórica de Toledo, presentou o relatorio "Rexeneración Urbana na contorna do Salón Rico", onde explicou o caso de éxito dun proceso colaborativo na xestión e conservación do patrimonio: "O Salón Rico foi un exemplo de punto de inflexión na rexeneración urbana. A cidadanía puxo as bases do que quería nese espazo. O importante é que, desde 2021, levouse a cabo un proceso de colaboración entre as entidades públicas, asociacións culturais e veciñais e, cada paso, foise compartindo e adaptando ás necesidades da cidadanía".
O Salón Rico é unha construción catalogada como Ben de Interese Cultural (BIC) que se corresponde aos restos do antigo palacio dos Trastámara. Tras o proceso de rehabilitación e restauración emprendido polo Consorcio da Cidade de Toledo, recuperouse a riqueza ornamental que alcanzou este edificio.
Segundo explicou Jesús Corroto, arquitecto e xerente do Consorcio de Toledo, "cada paso foise compartindo e adaptando ás necesidades da cidadanía. Por exemplo, restaurouse o artesoado e fixéronse cursos de especialización sobre carpintaría de armar española onde participaron colexios de arquitectos, aparelladores, arqueólogos e tamén as asociacións de veciños. Rehabilitouse o Palacio, creáronse vivendas, fontes e rexenerouse todo ese espazo da cidade, que agora é amable e sustentable. As asociacións culturais achegaron valiosas perspectivas sobre como integrar elementos históricos e contemporáneos".
No seu relatorio engadiu que "é un proceso que non rematou porque tamén inclúe cinco vivendas para familias novas da cidade e unha nova rúa que unirá Zocodover, o Alcázar e o teatro de Rojas, nun espazo de terra transpirable que vai incluír unha ágora. Ese lugar permitirá dispor dun punto de encontro da cidadanía e un laboratorio de talentos para a promoción das artes escénicas. É un proceso que se fixo realidade, grazas a un proceso participativo". O Consorcio da Cidade de Toledo incluíu o Salón Rico no programa de visitas guiadas e gratuítas baixo o título 'Rutas de Patrimonio Descoñecido', para dar a coñecer os monumentos e lugares de interese singular interese que foron rehabilitados.
Pola súa banda, Juan José Arteaga, Focal Point da 'Cidade Histórica Amurallada de Cuenca' e técnico da área de Patrimonio Histórico do Concello de Cuenca expuxo o proxecto de recuperación do yeso tradicional na conservación, restauración e rehabilitación de inmobles do conxunto histórico de Cuenca e as súas foces. Segundo explicou, "o uso do yeso tradicional na rehabilitación de edificios do conxunto histórico de Cuenca desapareceu case por completo, excepto en puntuais actuacións no interior dos inmobles xa realizadas cun carácter residual estético e decorativo. A situación alcanzada é resultado de varios factores conxunturais, desde a industrialización da tecnoloxía e abandono dos usos e técnicas tradicionais ata a diversidade de materiais sustitutivos que levaron á súa completa eliminación en edificios nos que constituía o material característico nos revestimentos".
De feito, lamenta que "actualmente xa só quedan unha vintena de exemplos na cidade nos que se manteñan estas revocaduras históricas e, ademais, nun deficiente estado de conservación". Ante esta situación, desde o Concello está a propiciarse "un proceso que persegue reverter a situación e alcanzar a posta en obra dos materiais orixinarios da zona, co rescate e recuperación dos oficios e as técnicas tradicionais para manter, conservar e transmitir a autenticidade dos edificios e inmobles históricos".
Neste sentido, considera que "a identidade cultural da cidade histórica reside na arquitectura monumental redescuberta e na singular construción tradicional, pero tamén na propia actividade prevista, dignificada, coherente e consecuente coa conservación, e moi especialmente na contorna que a acolle e integra e na paisaxe que define o Valor Universal Excepcional recoñecido pola Unesco".
Tamén formaron parte da delegación do Grupo neste Encontro, as responsables de Patrimonio dos concellos de Santiago de Compostela e Ibiza, Idoia Camiruaga e Rosa Gurrea, respectivamente, así como o xerente do Grupo, Javier Martín.
Organizados alternativamente polos Ministerios de Cultura de España e Portugal e España en sitios Patrimonio Mundial, en colaboración con Unesco, os Encontros Ibéricos de Xestores do Patrimonio Mundial foron desenvolvidos por especialistas da xestión do patrimonio de cada país inscrito na lista do Patrimonio Mundial establecida pola Convención para a Protección do Patrimonio Mundial, Cultural e Natural. Constitúen un importante marco para a análise, o intercambio de información e experiencias, e a posta en común de boas prácticas en áreas moi relevantes para a protección, conservación e valorización deste patrimonio.
O IX Encontro Ibérico celébrase este ano en Portugal, na Paisaxe Cultural de Sintra, e as entidades a cargo da organización son a Comisión Nacional da Unesco, Património Cultural I. P., e Parques de Sintra-Monte da Lua S.A., entidade xestora deste Ben Patrimonio da Humanidade. Entre os participantes tamén se atopa María Agúndez, subdirectora xeral de Xestión e Coordinación dos Bens Culturais do Ministerio de Cultura.
O Grupo de Cidades Patrimonio comparte a súa experiencia no IX Encontro de Xestores do Patrimonio Mundial de España e Portugal
17/09/2024 Sintra acolleu o Encontro Ibérico, no que participaron representantes de Santiago de Compostela, Tarragona, Segovia, Ávila, Cuenca, Toledo e Ibiza. A presidenta do Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade e alcaldesa de Santiago, Goretti Sanmartín, celebra que "haxa unha representación tan rica das Cidades Patrimonio da Humanidade" e destaca que "desde o Grupo estamos a traballar de forma cohesionada para dar resposta a retos de futuro tan importantes como avanzar na sustentabilidade e na conservación da autenticidade dos sitios Patrimonio Mundial".
O Grupo de Cidades Patrimonio comparte a súa experiencia no IX Encontro de Xestores do Patrimonio Mundial de España e Portugal, celebrado en Sintra os días 16 e 17 de setembro. Unha delegación do Grupo, integrada por representantes de Santiago de Compostela, Tarragona, Segovia, Ávila e Ibiza participaron neste foro, onde expertos de Cuenca e Toledo expuxeron casos de boas prácticas na xestión e conservación do patrimonio.A presidenta do Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade e alcaldesa de Santiago de Compostela, Goretti Sanmartín, celebra que "haxa unha representación tan rica das Cidades Patrimonio da Humanidade nesta cita e que ademais se expoñan proxectos importantes de conservación do patrimonio das nosas cidades, de colaboración coa cidadanía e de recuperación de tradicións na rehabilitación de inmobles, que forman parte da nosa herdanza cultural e da nosa identidade. Desde o Grupo estamos a traballar de forma cohesionada para dar resposta a retos de futuro tan importantes como avanzar na sustentabilidade e na conservación da autenticidade dos sitios Patrimonio Mundial".
Joan Menchon, responsable técnico da área de Patrimonio Histórico do Concello de Tarragona, destacou a importancia de que "o Grupo sempre participe nos encontros de xestores de patrimonio, tanto nacionais, como europeos ou a nivel mundial, dado que os técnicos que falan en nome do noso Grupo son referentes na xestión do patrimonio, tanto polo traballo en cada unha das cidades como polo esforzo conxunto que realiza a nosa rede. As nosas 15 cidades teñen un peso moi importante neste tipo de encontros, onde compartimos casos de boas prácticas e transferencia de coñecemento e experiencias sobre como mellorar a xestión do noso Patrimonio Mundial".
Segundo Menchón, "o noso Grupo ás veces ten un peso maior neste tipo de encontros sobre o Patrimonio Mundial que outras administracións, como poden ser as comunidades autónomas e mesmo ás veces os Estados, porque estamos preto dos cidadáns, dos problemas e dos bens que hai que protexer: Xogamos un papel esencial porque somos a administración de proximidade".
Pola súa banda, Manuel Marcos Ramón, arquitecto e responsable da área de Patrimonio Histórico de Segovia, subliñou que "o Grupo achega unha dilatada experiencia na posta en valor do patrimonio. Ademais de constituír unha rede consolidada de boas prácticas na xestión e conservación que é un referente a nivel internacional, tamén apostamos por accións dirixidas á cidadanía para pór en valor ese patrimonio, como poden ser eventos de éxito tan recentes como A Noite do Patrimonio ou os espectáculos de drones en contornas monumentais. Temos unha rede, unha traxectoria de prestixio e tamén implementamos programas e accións pioneiras para pór en valor ese patrimonio".
Pola súa banda, Rosa Ruiz, arqueóloga, técnica responsable da Unidade de Patrimonio do Concello de Ávila e secretaria xeral do Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade, sinalou que "somos 15 cidades cun patrimonio que é dos máis complexos de xestionar porque está afectado por normativas de urbanismo, de medio ambiente e outras, como poden ser a ordenación de costas. Necesitamos cidades vivas do século XXI e á vez xestionar e conservar os nosos casos históricos monumentais".
Nese sentido, felicitou a "Oporto, que conseguiu unha rehabilitación excelente e é un exemplo de como, a través da xestión do patrimonio, pódese revitalizar unha cidade. Nestes encontros todos aprendemos e nós tamén achegamos a experiencia das 15 cidades españolas cuxos centros históricos son Patrimonio Mundial polo seu Valor Universal Excepcional. Creo firmemente que somos uns privilexiados porque temos unhas cidades que son un soño e, á vez, temos que saber conservalas e adaptalas aos retos complexos do século 21, que van desde a mobilidade sustentable, á xestión de paisaxes culturais e naturais, pasando pola revitalización, sen esquecer desafíos como afrontar o cambio climático e tamén preservar a nosa autenticidade".
Jesús Corroto, en representación da Cidade Histórica de Toledo, presentou o relatorio "Rexeneración Urbana na contorna do Salón Rico", onde explicou o caso de éxito dun proceso colaborativo na xestión e conservación do patrimonio: "O Salón Rico foi un exemplo de punto de inflexión na rexeneración urbana. A cidadanía puxo as bases do que quería nese espazo. O importante é que, desde 2021, levouse a cabo un proceso de colaboración entre as entidades públicas, asociacións culturais e veciñais e, cada paso, foise compartindo e adaptando ás necesidades da cidadanía".
O Salón Rico é unha construción catalogada como Ben de Interese Cultural (BIC) que se corresponde aos restos do antigo palacio dos Trastámara. Tras o proceso de rehabilitación e restauración emprendido polo Consorcio da Cidade de Toledo, recuperouse a riqueza ornamental que alcanzou este edificio.
Segundo explicou Jesús Corroto, arquitecto e xerente do Consorcio de Toledo, "cada paso foise compartindo e adaptando ás necesidades da cidadanía. Por exemplo, restaurouse o artesoado e fixéronse cursos de especialización sobre carpintaría de armar española onde participaron colexios de arquitectos, aparelladores, arqueólogos e tamén as asociacións de veciños. Rehabilitouse o Palacio, creáronse vivendas, fontes e rexenerouse todo ese espazo da cidade, que agora é amable e sustentable. As asociacións culturais achegaron valiosas perspectivas sobre como integrar elementos históricos e contemporáneos".
No seu relatorio engadiu que "é un proceso que non rematou porque tamén inclúe cinco vivendas para familias novas da cidade e unha nova rúa que unirá Zocodover, o Alcázar e o teatro de Rojas, nun espazo de terra transpirable que vai incluír unha ágora. Ese lugar permitirá dispor dun punto de encontro da cidadanía e un laboratorio de talentos para a promoción das artes escénicas. É un proceso que se fixo realidade, grazas a un proceso participativo". O Consorcio da Cidade de Toledo incluíu o Salón Rico no programa de visitas guiadas e gratuítas baixo o título 'Rutas de Patrimonio Descoñecido', para dar a coñecer os monumentos e lugares de interese singular interese que foron rehabilitados.
Pola súa banda, Juan José Arteaga, Focal Point da 'Cidade Histórica Amurallada de Cuenca' e técnico da área de Patrimonio Histórico do Concello de Cuenca expuxo o proxecto de recuperación do yeso tradicional na conservación, restauración e rehabilitación de inmobles do conxunto histórico de Cuenca e as súas foces. Segundo explicou, "o uso do yeso tradicional na rehabilitación de edificios do conxunto histórico de Cuenca desapareceu case por completo, excepto en puntuais actuacións no interior dos inmobles xa realizadas cun carácter residual estético e decorativo. A situación alcanzada é resultado de varios factores conxunturais, desde a industrialización da tecnoloxía e abandono dos usos e técnicas tradicionais ata a diversidade de materiais sustitutivos que levaron á súa completa eliminación en edificios nos que constituía o material característico nos revestimentos".
De feito, lamenta que "actualmente xa só quedan unha vintena de exemplos na cidade nos que se manteñan estas revocaduras históricas e, ademais, nun deficiente estado de conservación". Ante esta situación, desde o Concello está a propiciarse "un proceso que persegue reverter a situación e alcanzar a posta en obra dos materiais orixinarios da zona, co rescate e recuperación dos oficios e as técnicas tradicionais para manter, conservar e transmitir a autenticidade dos edificios e inmobles históricos".
Neste sentido, considera que "a identidade cultural da cidade histórica reside na arquitectura monumental redescuberta e na singular construción tradicional, pero tamén na propia actividade prevista, dignificada, coherente e consecuente coa conservación, e moi especialmente na contorna que a acolle e integra e na paisaxe que define o Valor Universal Excepcional recoñecido pola Unesco".
Tamén formaron parte da delegación do Grupo neste Encontro, as responsables de Patrimonio dos concellos de Santiago de Compostela e Ibiza, Idoia Camiruaga e Rosa Gurrea, respectivamente, así como o xerente do Grupo, Javier Martín.
Organizados alternativamente polos Ministerios de Cultura de España e Portugal e España en sitios Patrimonio Mundial, en colaboración con Unesco, os Encontros Ibéricos de Xestores do Patrimonio Mundial foron desenvolvidos por especialistas da xestión do patrimonio de cada país inscrito na lista do Patrimonio Mundial establecida pola Convención para a Protección do Patrimonio Mundial, Cultural e Natural. Constitúen un importante marco para a análise, o intercambio de información e experiencias, e a posta en común de boas prácticas en áreas moi relevantes para a protección, conservación e valorización deste patrimonio.
O IX Encontro Ibérico celébrase este ano en Portugal, na Paisaxe Cultural de Sintra, e as entidades a cargo da organización son a Comisión Nacional da Unesco, Património Cultural I. P., e Parques de Sintra-Monte da Lua S.A., entidade xestora deste Ben Patrimonio da Humanidade. Entre os participantes tamén se atopa María Agúndez, subdirectora xeral de Xestión e Coordinación dos Bens Culturais do Ministerio de Cultura.