ALCALDÍA

O Nobel de Física Eric Cornell pasou polo Concello e asinou no Libro de Honra

17/09/2013 A alcaldesa en funcións, Amelia González Brandariz, recibiu o profesor Eric A. Cornell, Premio Nobel de Física en 2001, de visita na cidade no marco do Programa ConCiencia da Universidade de Santiago, patrocinado polo Consorcio e pola Fundación Española para a Ciencia e a Tecnoloxía (FECYT). O científico asinou no Libro de Honra.

Amelia González manifestou a "honra" que para o Concello supoñía recibir a un persoeiro como Eric Cornell, ao que desexou unha feliz estanza na cidade. O científico agradeceu as palabras e afirmou que lle gustara a "atmósfera" de Santiago, onde dixo sentirse como na súa casa. Expresou tamén o desexo de realizar o Camiño xunto coa súa dona.

Tras o seu paso polo Pazo de Raxoi, Eric Cornell continuou coa súa actividade científica e divulgativa na cidade. Así, tamén pola mañá tiña previsto un encontro con persoal científico da USC. Xa pola tarde, ás 20:00 horas, no Auditorio Novagalicia Banco (Preguntoiro, 22), o científico pronunciará a conferencia "Folgazán vs. descoidado: a historia épica da enerxía, entropía, temperatura, o último destino do universo e o rol do supernatural". Nela tentará explicar a segunda lei da termodinámica, a lei simple máis importante da física que explica cómo o desorde sempre se incrementa.

Un antes e un despois
Eric Allin Cornell (1961, EE.UU.) conseguiu o Nobel en 2001 por "acadar condensación de Bose-Einstein en gases diluídos de átomos alcalinos e polos primeiros estudos fundamentais das propiedades de ditos condensados".

En base a un traballo do físico hindú S. N. Bose, Einstein predixo en 1925 que, ao ir baixando moito a temperatura, se podía dar un novo estado da materia: un grupo de átomos pechados moi xuntos nunha caixa, que en principio se comportan como un conxunto de bolas rebotando unhas con outras, empezan a sentirse uns aos outros. O arrefriamento reduce a súa velocidade e ao facelo as leis da física cuántica (principio de incerteza) ditan que a súa posición se esvaece: os átomos crean un borrón de materia no cal perden a súa identidade individual confundíndose así nunha única nube cuántica que se pode observar microscopicamente.

Esa condensación dos átomos, chamada condensado de Bose-Einstein, foi unha quimera teórica durante 70 anos, ata que en 1995 Carl Wieman e Eric Cornell (entón con 33 anos de idade) conseguiron acadar tal estado, arrefriando átomos de rubidio con láseres e campos magnéticos ata a ínfima temperatura de 170 nK (170 mil millonésimas de grao por riba do cero absoluto). Nesa temperatura tan baixa, tal e como predixera Einstein, as ondas de materia deses átomos coordináronse e comportáronse como se fosen un novo ente, un super átomo produto da condensación do conxunto, que ten unha resposta conxunta coordinada. Así emerxe un dos principios fundamentais da natureza, que dita que é imposible determinar ao mesmo tempo a velocidade e a posición dunha materia.

O achado non só pechou unha busca de 70 anos no mundo da física, senón que marcou un antes e un despois na disciplina, dando nacemento a unha liña de traballo que día a día sorprende con novos fitos. A revolución foi de tal magnitude que só seis anos despois Cornell foi galardoado co Premio Nobel (aos 39 anos) xunto a Carl Wieman e Wolfgang Ketterle. As posibilidades que abre este novo estado da materia están dando resultados asombrosos non só nas bases da propia física, senón tamén no eido tecnolóxico, en telecomunicacións, tratamento de materiais, desenvolvemento de reloxos atómicos do tamaño dun chip ou computación.

Compartir: